FAQ  •  Szukaj  •  Użytkownicy  •  Grupy •  Galerie   •  Rejestracja  •  Profil  •  Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości  •  Zaloguj
 
 
 Poradnik dla bety Zobacz następny temat
Zobacz poprzedni temat
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiekTen temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi
Autor Wiadomość
PinkMiracle
Dobry wampir



Dołączył: 29 Gru 2009
Posty: 1263
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 62 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: TARDIS

PostWysłany: Czw 0:07, 08 Lip 2010 Powrót do góry

I również ja przybyłam z zagadką Laughing .

Poprawnie jest "poszłam obejrzeć", czy raczej "poszłam oglądnąć"?


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
Masquerade
Dobry wampir



Dołączył: 13 Lip 2009
Posty: 1880
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 128 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Pokój Życzeń

PostWysłany: Czw 0:42, 08 Lip 2010 Powrót do góry

Oczywiście, że "obejrzeć"! Nie wiem, skąd u ludzi ta maniera robienia prawidłowego z nieprawidłowego. "Oglądnąć" zaliczyłabym do potocznego słownictwa, ale nawet tam nie brzmi zbyt poprawnie.

edit:

Jak się okazuje, nie do końca miałam rację, więc nie ma za co, Pink, choć dla mnie to jakiś czysty absurd z tym "oglądnąć". Jestem ciekawa, jak Wasze polonistki by na to zareagowały, wiem, że moja by mnie wyśmiała. Regionalizmy... Owszem, ale myślę, że w tekstach literackich raczej nie ma dla nich miejsca, chyba że przytaczamy jakąś wypowiedź czy anegdotę. Ja widzę to w ten sposób.


Post został pochwalony 1 raz

Ostatnio zmieniony przez Masquerade dnia Czw 16:23, 08 Lip 2010, w całości zmieniany 1 raz
Zobacz profil autora
Rudaa
Dobry wampir



Dołączył: 09 Lut 2009
Posty: 684
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 102 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: dzwonnica Notre Dame

PostWysłany: Czw 12:36, 08 Lip 2010 Powrót do góry

Otóż, Msq, z tą niepoprawnością czasownika oglądnąć to bym polemizowała. Mirosław Bańko twierdzi, iż jest to regionalizm małopolski, jednak dopuszczalny w użyciu na terenie całego kraju:

Cytat:
Witam serdecznie,
moje pytanie dotyczy poprawności używania słowa oglądnąć. Uważam je za całkowicie niepoprawne. Czy jest to regionalizm?
Pozdrawiam.


Tak, oglądnąć to regionalizm małopolski. Ale regionalizmy nie są niepoprawne. Tych mniej znanych należy unikać w komunikacji ponadregionalnej ze względu na groźbę nieporozumienia. Bardziej znane – takie jak oglądnąć – mogą być używane wszędzie bez ograniczeń.

— Mirosław Bańko, PWN


Cytat:
Szanowni Państwo,
proszę o wybranie formy poprawniejszej: obejrzeć film czy ogladnąć film? Która z tych form dokonanych jest poprawniejsza, która powszechniejsza?
Serdecznie dziękuję. Z poważaniem.
Marek Ikawy


Oglądnąć to regionalizm małopolski, ogólnopolska forma brzmi obejrzeć. Z regionalizmami jest tak: nie ma powodu, aby unikać ich w komunikacji regionalnej, ale trzeba się liczyć z tym, że w obiegu ogólnopolskim mogą być źródłem niejasności lub nieporozumień*. Różnych regionalizmów gróźba ta dotyczy w różnym stopniu, oglądnięcia w niewielkim, bo jest to słowo ogólnie znane, także dzięki litaraturze. Znajdziemy je u Witkacego, Schulza, Worcella, Kruczkowskiego, Mrożka, Myśliwskiego, Tokarczuk i in.

— Mirosław Bańko, PWN


* Dlatego sama bym postawiła na obejrzeć, jednak oglądnąć również będzie poprawnie.

Pozdrawiam,
R.


Post został pochwalony 1 raz
Zobacz profil autora
Robaczek
Moderator



Dołączył: 03 Sty 2009
Posty: 1430
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 227 razy
Ostrzeżeń: 0/3

PostWysłany: Sob 13:20, 10 Lip 2010 Powrót do góry

Wracając na krótką chwilę do oglądnąć: owszem, to poprawne, ale nie wyobrażam sobie użycia regionalizmu, nawet i poprawnego w skali całego kraju, w tekście, który osadzony jest w realiach, powiedzmy, Stanów Zjednoczonych. To jednak nie to samo co twórczość Myśliwskiego czy Mrożka.
Kiedyś natknęłam się w fanfiction na wuszt, czyli regionalizm śląski pochodzący od niemieckiego Wurst i oznaczający kiełbasę. Gdyby to był tekst autorski, osadzony w realiach polskich – proszę bardzo, krzyż na drogę. Ale fanfick, którego akcja osadzona jest w innym kraju? Nie sądzę.

Cytat:
Robaku, kochasz zagadki językowe, to proszę, przypełzam tu z taką zagadeczką:
Czy poprawne jest wyrażenie "konie ruszyły stępem" czy "konie ruszyły stępa"? Korpus podaje w przykładach tylko tę drugą formę, no ale jest zaledwie kilka przykładów. I jeszcze jedno - czy stępem/stępa może ruszyć powóz, czy raczej tylko konie?


Przepraszam, że dopiero teraz odpisuję, nie było mnie tutaj jakiś czas. (Na peemki też postaram się odpisać, tyle że wieczorem, bo wpadłam na chwilę i wychodzę. O ile to jeszcze aktualne).

Słownik poprawnej polszczyzny PWN:
Cytat:
stęp m IV, DB. stępa, blm: [bez liczby mnogiej] Konie szły stępa a. [albo] stępem. Iść, jechać stępa a. stępem.


To samo mówi [link widoczny dla zalogowanych], więc przed zajrzeniem do Korpusu polecałabym najpierw szukać odpowiedzi w tych podstawowych źródłach.

Co się drugiego pytania tyczy, sądzę, że najbezpieczniej będzie odnieść to jedynie do koni. Tak samo jak kłus czy galop.


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
wymyślona
Wilkołak



Dołączył: 09 Kwi 2009
Posty: 222
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 28 razy
Ostrzeżeń: 0/3

PostWysłany: Czw 23:56, 29 Lip 2010 Powrót do góry

Mam taki irytujący zwyczaj, że gdziekolwiek się nie pojawię, muszę zrobić trochę zamieszania. Tym razem nie będzie inaczej - ledwo powróciłam na forum, a już muszę wyskoczyć z czymś (zapewne głupim, ale cóż... kto mnie tu zna? xD).

Otóż od blisko dwóch miesięcy, kiedy to na lekcji chemii zmuszona zostałam do czytania tematu w podręczniku, męczy mnie pewien problem. Wam może wydać się to banalne, a może nawet idiotyczne, ale dręczy mnie to stale, wżarło mi się w mózg niczym jeden z tych kwasów, które chemica trzymała na zapleczu... A jako że już dawno uznałam część tutejszej społeczności za swoje "polonistyczne guru", zwracam się do Was, drogie Panie (nie to, żebym kogoś dyskryminowała, ale Panów tu raczej nie ma).
Bowiem w owym podręczniku było "kwasy palmitynowy i stearynowy" i zaczęłam się zastanawiać, czy nie powinno być "kwas palmitynowy i stearynowy". Oczywiście te kwasy to tylko przykład, a moje pytanie tyczy się ogółu. Która wersja jest poprawna: z liczbą pojedynczą czy mnogą?
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź. :)
Pozdrawiam serdecznie.


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
Robaczek
Moderator



Dołączył: 03 Sty 2009
Posty: 1430
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 227 razy
Ostrzeżeń: 0/3

PostWysłany: Nie 12:37, 01 Sie 2010 Powrót do góry

Kwas palmitynowy i stearynowy to skrót wyrażenia kwas palmitynowy i kwas stearynowy. Za drugim razem kwas występuje domyślenie. To poprawna konstrukcja.
W konstrukcji kwasy palmitynowy i stearynowy wypadałoby umieścić po kwasy dwukropek – potrzeba zgodności liczby między określeniami przymiotnikowymi a rzeczownikami – jednak ona również jest poprawna, choć przydałby się wspomniany dwukropek.


Post został pochwalony 1 raz
Zobacz profil autora
Rathole
Dobry wampir



Dołączył: 08 Kwi 2009
Posty: 1076
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 146 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Reszty nie trzeba, sama trafię.

PostWysłany: Czw 10:42, 05 Sie 2010 Powrót do góry

Potrzebuję małej pomocy.

Tak: Nawet gdy zgaszone światło ludzie widzą, co chcą, gdy na ręce patrzą.
czy tak: "Nawet gdy zgaszone światło, ludzie widzą, co chcą, gdy na ręce patrzą" z ewentualnym przecinkiem między nawet gdy, choć nie wiem, czy to się rozdziela.

Zastanawiam się, czy powinny być tam te dwa przecinki. Raz je prawie wstawiam, a raz myślę, że to takie naciągane wtrącenie, a i orzeczenia tam nie ma...


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Rathole dnia Czw 10:44, 05 Sie 2010, w całości zmieniany 1 raz
Zobacz profil autora
Robaczek
Moderator



Dołączył: 03 Sty 2009
Posty: 1430
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 227 razy
Ostrzeżeń: 0/3

PostWysłany: Czw 11:52, 05 Sie 2010 Powrót do góry

Nawet gdy zgaszone światło, ludzie widzą, co chcą, gdy na ręce patrzą.

a/ Nawet gdy przeważnie się nie rozdziela przecinkiem, choć to oczywiście zależy od kontekstu. Tutaj zostawiłabym to bez przecinka.

b/ Powinny być tam te dwa przecinki i nie ma to żadnego związku z obecnością bądź brakiem wtrącenia. I jak to nie ma tam orzeczenia? Choć gubię się, o których przecinkach w tej chwili mówisz i jakim orzeczeniu. Myślę, że nie ma potrzeby uzasadniania obecności przecinków w części: widzą, co chcą, gdy na ręce patrzą (tutaj te orzeczenia są jasne), co się zaś tyczy Nawet gdy zgaszone światło, ludzie widzą — opuszczono orzeczenie, występuje orzeczenie domyślne. Nawet gdy [jest] zgaszone światło, ludzie widzą...


Post został pochwalony 1 raz
Zobacz profil autora
offca
Zły wampir



Dołączył: 18 Paź 2008
Posty: 452
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 54 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: szóste niebo

PostWysłany: Wto 12:51, 10 Sie 2010 Powrót do góry

Mam pytanie odnośnie cytowania.
czy jeśli cytuję inny tekst w dialogu własnych bohaterów, to czy powinnam zachować w zapisie oryginalny układ wersów, a wiec wydzielić to z tekstu, czy też może sobie pozwolić na zignorowanie tego i zapisać to w takim samym kształcie jak pozostałe wypowiedzi?
oczywiście przypis i pozostałe drobiazgi to jasna sprawa, tylko zastanawiam się nad układem graficznym. Orientuje się ktoś jak to powinno wyglądać?


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
Robaczek
Moderator



Dołączył: 03 Sty 2009
Posty: 1430
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 227 razy
Ostrzeżeń: 0/3

PostWysłany: Pią 15:24, 13 Sie 2010 Powrót do góry

Owieczko, uważam, że to przede wszystkim zależy od tego, na czym chcesz położyć nacisk. Jeśli wplatasz w dialog np. wiersz i chcesz zaznaczyć, że to samodzielnie funkcjonujący, napisany przez kogoś innego utwór, nie zaś słowa postaci, powinnaś zachować jego oryginalną formę. Jeśli jednak chcesz nadać pozór przynależności cytowanych słów do wypowiedzi bohatera (oczywiście podając na dole przypis), chcesz, by wyglądało to tak, jakby cytat stanowił integralną całość z wypowiedzią postaci, możesz naruszyć jego strukturę. Wtedy można zastosować ukośniki, by oddzielić następujące po sobie wersy, ale można też, biorąc poprawkę na elastyczne zasady dotyczące zapisu dialogów, zmienić nieco interpunkcję (jeśli jest to np. wiersz wolny), tak by stworzyć pozór ciągłości cytatu z poprzedzającą czy następującą po nim wypowiedzią.

Przejrzałam kilka książek, by móc podać Ci potrzebne przykłady wypowiedzi.

*Bracia Karamazow, wydanie z 2005:

– Przyjacielu, przyjacielu, nieszczęśliwy ród ludzki, w poniżeniu jest i teraz. [...] Ja, bracie, prawie tylko o tym myślę, o tym nieszczęśliwym poniżonym człowieku... Myślę, że sam jestem takim człowiekiem.
    By w człowieku człeka znano
    Trzeba mu się w węzeł wpleść
    Z ziemią, matką swą kochaną [...]
– Ale właśnie – jak ja wejdę w wieczny sojusz z ziemią? [...] Przecież twoim synem jestem, Panie, kocham cię i odczuwam radość, bez której niepodobna światu istnieć.
    U przyrody wisząc łona
    Rozkosz piją wszystkie twory [...]

*Miłość Peonii, wydanie z 2007:

Zaczekałam, aż inne skończyły recytować, i dopiero wtedy zaczęłam mówić [...]:
    Drzewa są nagie.
    Z oddali dobiega smutny klangor gęsi.
    Gdyby tylko [...]

*Świat Zofii, wydanie z 1995:

– [...] Chcesz usłyszeć kilka przykładów?
– Bardzo chętnie.
– W sztuce Jak wam się podoba mówi:
    Cały świat to scena,
    A ludzie na nim to tylko aktorzy.
    Każdy z nich wchodzi na scenę i znika.
    A kiedy na niej jest, gra różne role.
A w Makbecie mówi:
    Życie jest tylko przechodnim półcieniem,
    Nędznym aktorem [...]

* Cukiereczki, wydanie z 2007 [to już nie dialog]:

Myślę, że na pogrzebie powinni zagrać piosenkę Teresy Teng, tę, która idzie tak: "Gdyby tylko woda potrafiła oglądać się za siebie / Proszę cię, zabierz mnie ze sobą".

*Idiota, wydanie z 1979:

Oczy jej błyszczały i lekki [...] dreszcz natchnienia i entuzjazmu [...] przebiegł po jej pięknej twarzy. Mówiła:
    Żył na świecie rycerz biedny,
    Małomówny, prosty i twardy,
    Z twarzy chmurny był i szpetny [...]


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
offca
Zły wampir



Dołączył: 18 Paź 2008
Posty: 452
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 54 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: szóste niebo

PostWysłany: Pią 15:53, 13 Sie 2010 Powrót do góry

po pierwsze dziękuje za odzew i za wysiłek włożony w szukanie, jesteś niesamowita :*
Cytat:
Jeśli jednak chcesz nadać pozór przynależności cytowanych słów do wypowiedzi bohatera (oczywiście podając na dole przypis), chcesz, by wyglądało to tak, jakby cytat stanowił integralną całość z wypowiedzią postaci, możesz naruszyć jego strukturę.

no to chyba będzie ten przypadek.
Cytat:
– (...) czujesz się zagubiona, bo zbyt wiele się zmieniło i ten lęk, strach przed nieznanym, każe ci wierzyć, że twoje poprzednie życie było tym właściwym (...) - Prawda jest taka, że po prostu się oszukujesz.
Miał rację. Zwyczajnie się bałam.
- „I gdyby lęk ten nie kazał nam raczej znosić zło znane niż rzucać się w nowe?” – mechanicznie wymamrotałam znane na pamięć wersy „Hamleta”.

i tu dalej zaczyna się wzajemne przerzucanie się cytatami, niestety dłuższymi niż jedna linijka. Więc mam wrażenie, że dziwnie by to wyglądało w środku dialogu gdybym nagle wyskoczyła z wersetami. Ale może to tylko moje wrażenie, a chcę żeby było poprawnie. I w efekcie nie wiem co z tym zrobić.
co radzisz?


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
Robaczek
Moderator



Dołączył: 03 Sty 2009
Posty: 1430
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 227 razy
Ostrzeżeń: 0/3

PostWysłany: Pią 16:29, 13 Sie 2010 Powrót do góry

Nie ma za co, cieszę się, jeśli cokolwiek Ci rozjaśniłam.

Jeśli chodzi o przypadek, o którym mówisz: pisałabym to jako część wypowiedzi dialogowej, tj. bez wyodrębniania tych cytatów poprzez nowy akapit, jak było to robione we wszystkich (poza Cukiereczkami) przykładach, które Ci podałam.

Przykładowo (i bez związku, chodzi mi tylko o pokazanie struktury):

– (...) czujesz się zagubiona, bo zbyt wiele się zmieniło i ten lęk, strach przed nieznanym, każe ci wierzyć, że twoje poprzednie życie było tym właściwym (...) - Prawda jest taka, że po prostu się oszukujesz.
Miał rację. Zwyczajnie się bałam.
- „I gdyby lęk ten nie kazał nam raczej znosić zło znane niż rzucać się w nowe?” – mechanicznie wymamrotałam znane na pamięć wersy „Hamleta”.
- "Cały świat to scena, a ludzie na nim to tylko aktorzy. Każdy z nich wchodzi na scenę i znika. A kiedy na niej jest, gra różne role" - odpowiedział mi cytatem z "Jak wam się podoba".


Post został pochwalony 1 raz

Ostatnio zmieniony przez Robaczek dnia Pią 16:30, 13 Sie 2010, w całości zmieniany 1 raz
Zobacz profil autora
wymyślona
Wilkołak



Dołączył: 09 Kwi 2009
Posty: 222
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 28 razy
Ostrzeżeń: 0/3

PostWysłany: Śro 15:36, 18 Sie 2010 Powrót do góry

Inteligentne umysły! oświecone dusze! Wspomóżcie mnie, biedną, albowiem zwątpiłam. Zwątpiłam już w swą zdolność przyswajania wiedzy, rozumowania i w wynik swojego testu IQ.

Mój problem zwie się "imiesłowy przymiotnikowe a interpunkcja".
W swojej ignorancji nie jestem skora do oddzielania ich przecinkiem od rzeczowników (pominąwszy wyjątki, gdzie "jakoś tak mi pasuje" - uroki bycia wzrokowcem), ale zauważyłam, że ostatnio na teesie zapanowała jakaś dziwna dla mnie moda i te małe znaczki mnożą się niczym króliki. Wprawdzie Robaczek już kiedyś tłumaczyła, jak to powinno być, ale jakoś nie chce mi to "wejść do łba". Nie wiem, może przytłacza mnie mnóstwo uczonych słów i terminów (Rolling Eyes), ale gubię się w tym wszystkim i już. Jeśli mogę, staram się unikać takich "kłopotliwych sytuacji", ale przecież to nie jest wyjście. Dlatego pochylam głowę, chowam dumę do kieszeni i proszę, by ktoś wytłumaczył mi to jak tej przysłowiowej krowie na granicy. Będę niesamowicie wdzięczna.


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
Dzwoneczek
Moderator



Dołączył: 02 Lip 2009
Posty: 2363
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 231 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Śro 22:37, 18 Sie 2010 Powrót do góry

To, czy stosować przecinek, zależy od tego, czy imiesłów jest przydawką integralną, czy dopowiadaną. Nie wiem jednak, czy potrafię to wytłumaczyć "jak krowie na miedzy" jaka jest różnica między nimi.
Najlepsze wytłumaczenie (w każdym razie takie, które kiedyś rozwiało moje wątpliwości, a które mi wysłał cny Robak) jest tu:
[link widoczny dla zalogowanych]

oraz warto przeczytać to:

[link widoczny dla zalogowanych]

i to:

[link widoczny dla zalogowanych]


Post został pochwalony 1 raz
Zobacz profil autora
Robaczek
Moderator



Dołączył: 03 Sty 2009
Posty: 1430
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 227 razy
Ostrzeżeń: 0/3

PostWysłany: Czw 23:43, 19 Sie 2010 Powrót do góry

Zastanawiałam się, jak mogłabym Ci pomóc, .wymyślona. Na pierwszej stronie tego tematu cytowałam mniej więcej to, co powyżej zacytowała Dzwoneczek, nie wiedziałam też, jak można by to wytłumaczyć łopatologicznie czy też jak krowie na granicy.
Patrząc prawdzie w oczy, należy przyznać, że zagadnienie imiesłowów przymiotnikowych i interpunkcji jest jednym z bardziej skomplikowanych. Wszystko to dlatego, że nie rządzą nim żadne sztywne, jasne reguły. Przetrzebiłam wczoraj bibliotekę miejską, jednak nie znalazłam odpowiedniej literatury ani w bibliotece dla dorosłych, ani dla młodzieży, ani w dziale językoznawczym w czytelni. Stwierdzam z żalem, że zagadnienia interpunkcyjne są dyskryminowane, gdyż wszystkie pozycje, jakie znalazłam, dotyczyły często ortografii, ale najczęściej gramatyki i poprawnej polszczyzny. Jakby autorzy i wydawnictwa poprawnościowe nic nie robiły sobie z tego, jakie naród popełnia błędy w prostym przestankowaniu chociażby... Nie mówię, że należałoby przestać pisać poradniki dotyczące poprawnej pisowni czy pozycje zgłębiające tajniki współczesnej polszczyzny; jest to jak najbardziej potrzebne i ważne. Jednak dlaczego nikt nie myśli o problemach związanych z interpunkcją, które towarzyszą ludziom na co dzień? Cóż, jedyne pozycje, jakie znalazłam, to dwie książki, zresztą tych samych autorów, dotyczące interpunkcji na poziomie czwartej klasy szkoły podstawowej i pochodzące z lat osiemdziesiątych. Do tego skromnych rozmiarów książeczka pochodząca z lat siedemdziesiątych, o jakże wymownym tytule: Gdzie postawić przecinek?; niestety, ona również nie zbliżyła mnie do wyjaśnienia Ci zagadki imiesłowów przymiotnikowych i interpunkcji. (Poważnie, ludzie, co jest grane? Czemu w bibliotece nie było słownika interpunkcyjnego? Były słowniki eufemizmów, eponimów, paronimów, ale słownika interpunkcyjnego ani widu, ani słychu. Jestem wstrząśnięta. Nie można tak ignorować tej kwestii, podczas gdy większość ludzi nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, jak sobie radzić z rozwiniętym wskaźnikiem zespolenia).
Dzisiaj (a właściwie wczoraj) byłam jednak w empiku i przeszukiwałam go z nadzieją, że w końcu ów upragniony przeze mnie słownik interpunkcyjny trafi w me spragnione rączki. I stało się! Tego typu słowniki mają to do siebie, że tłumaczą zagadnienia w sposób dość łopatologiczny, mam więc nadzieję, że może skromne wyjaśnienie, którym nas raczy, również Ci nieco pomoże.

Nowy słownik interpunkcyjny Artura Dzigańskiego, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2009 napisał:

Przecinek w zdaniu a imiesłowy przymiotnikowe

Oprócz imiesłowów przysłówkowych istnieją jeszcze imiesłowy przymiotnikowe. One także są formami czasownika, a zatem również mogą tworzyć tzw. imiesłowowe równoważniki zdania. Wśród imiesłowów przymiotnikowych wyróżniamy czynne (zakończone na -ący) i bierne (z końcówkami -ny, -ty, -ony), np.
    Był na Żmudzi ród Billewiczów (1), od Mendoga się wywodzący (2), wielce skoligacony (3) i w całym Rosieńskiem nad wszystkie inne szanowany (4).
Wypowiedzenia: 2., 3., 4. są imiesłowowymi równoważnikami zdania.

Nie istnieje "żelazna" reguła dotycząca imiesłowów przymiotnikowych, co oznacza, że tworzone przez nie zdania składowe można, ale nie trzeba, oddzielać od reszty wypowiedzi, np.
    Prowadziłem sprawę, nie mającą precedensu w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości.
    Prowadziłem sprawę nie mającą precedensu w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości.

Jeżeli zdanie składowe zawierające imiesłów (samodzielnie lub z towarzyszącymi mu określeniami) rozpoczyna całe zdanie, nie oddzielamy go od reszty wypowiedzi, np.
    Nie mającą precedensu w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości prowadziłem sprawę.
Jeżeli zdanie składowe zawierające imiesłów (samodzielnie lub z towarzyszącymi mu określeniami) stanowi wtrącenie, wydzielamy je dwoma przecinkami (lub innymi znakami interpunkcyjnymi, np. myślnikami), np.
    Prowadziłem, nie mającą precedensu w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości, sprawę.


Zdaję sobie sprawę z tego, że ta odpowiedź bynajmniej nie wyczerpuje zagadnienia. Jak już mówiłam, trudno jest jasno określić reguły, jakimi powinny rządzić się imiesłowy przymiotnikowe i interpunkcja. Sposób, w jaki zagadnienie wyjaśniają eksperci Poradni językowej, profesor Bańko i doktor Wolański, jest naprawdę dosyć przystępny, nie daj się oszukać żadnym terminom. Za każdym razem trzeba po prostu brać pod uwagę kontekst i traktować każde ze zdań w sposób indywidualny. Nie istnieje żaden szablon, schemat, który można by przyłożyć do tego rodzaju zdań i w ten sposób mieć problem z głowy. Czasem trzeba po prostu zawierzyć swojej interpunkcyjnej intuicji. Ostatecznie, jeśli nas zawiedzie, akurat w tym konkretnym przypadku nie będzie to katastrofą, naprawdę.


Post został pochwalony 1 raz

Ostatnio zmieniony przez Robaczek dnia Czw 23:48, 19 Sie 2010, w całości zmieniany 1 raz
Zobacz profil autora
Dzwoneczek
Moderator



Dołączył: 02 Lip 2009
Posty: 2363
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 231 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Pią 8:39, 20 Sie 2010 Powrót do góry

To ja od razu chciałabym poruszyć temat pisowni "nie" z powyższymi imiesłowami. Naprawdę już głupieję w tek kwestii. Ostatnio ciągle czytam, że nie z imiesłowami przymiotnikowymi piszemy łącznie.
Tu w powyższych przykładach mamy napisane rozdzielnie
Cytat:
Prowadziłem, nie mającą precedensu w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości, sprawę.


No to jak to jest?

I jeszcze wracając do tego przecinka - to, co pisze pan Dzigański, jeśli chodzi o imiesłów przymiotnikowy rozpoczynający zdanie a przecinek:
Cytat:
Jeżeli zdanie składowe zawierające imiesłów (samodzielnie lub z towarzyszącymi mu określeniami) rozpoczyna całe zdanie, nie oddzielamy go od reszty wypowiedzi

nie zgadza mi się z tym, co pisze pan Wolański w poradni pwn, w tym zagadnieniu, które znasz i które cytowałam wcześniej:

Cytat:
Ponadto S. Jodłowski wyróżnia szczególny rodzaj równoważników zdań, które nazywa „przydawkowymi” ze względu na identyczność ich budowy z przydawką. Jednakże takowe wyrażenie imiesłowowe nie jest przydawką, lecz pełni funkcję predykatywną i stanowi orzecznik w obrębie równoważnika zdania podrzędnego. Równoważniki te należy – zdaniem autora – oddzielać od zdania nadrzędnego przecinkiem bez względu na kolejność zdania i równoważnika, por.

Zaskoczony tym niespodziewanym spotkaniem, zatrzymał się.
Siedzieliśmy obok siebie w ciemności, rzucani w coraz to inny kąt pojazdu.


I bądź tu człowieku mądry...


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Dzwoneczek dnia Pią 8:42, 20 Sie 2010, w całości zmieniany 3 razy
Zobacz profil autora
Rudaa
Dobry wampir



Dołączył: 09 Lut 2009
Posty: 684
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 102 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: dzwonnica Notre Dame

PostWysłany: Pią 9:00, 20 Sie 2010 Powrót do góry

Dzwoneczku, jeśli chodzi o "nie" to jedyne wytłumaczenie, jakie znajduję, i jakim posiłkuję się od roku, jest to, że zasady języka polskiego poddawane są ciągłym zmianom. W starszych wydaniach książek nie znajdziesz imiesłowów przysłówkowych pisanych łącznie z "nie", natomiast w nowszych – tak. Sprawa wydaje się prosta – kilka lat temu jakiś mądry człowiek musiał zaproponować reformę. W ogóle imiesłowy są niezwykle skomplikowanym zagadnieniem praktycznie na każdej płaszczyźnie. A jeśli chodzi o przymiotnikowe to cały problem polega na tym, czy traktujemy je jako orzeczenia czy przydawki. W kwestii interpunkcji rację ma w stu procentach Robak – czasem trzeba zaufać własnej intuicji, jednak kiedy chodzi o "nie" mamy już sztywniejsze reguły i jak widać imiesłowy te z każdym dniem coraz bardziej stawiane są na równi ze zwykłym przymiotnikiem, chociaż wciąż walczą.
Wydaje mi się, że czytałam o tym artykuł w Poradni, ale za nic nie mogę go teraz znaleźć.

Pozdrawiam,
R.


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
Suhak
Zasłużony



Dołączył: 23 Lut 2009
Posty: 951
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 136 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: lubelskie

PostWysłany: Pią 22:45, 10 Wrz 2010 Powrót do góry

Ja chciałam przypomnieć pewną zasadę, której ludność teesowa praktycznie w ogóle nie przestrzega. (Ja chyba też nie zawsze).
Otóż rzecz tyczy się pisowni dużych i małych liter w tytułach. Pod tym względem w nazwach tematów panuje kompletna samowolka, a żeśmy działem dokształcającym się regularnie, to może przypomnijmy także o jednej ważnej rzeczy:
Zasady pisowni małych i dużych liter w tytułach opowiadań (ale także piosenek, filmów, czasopism itd.):

- gdy można go odmienić przez przypadki, wszystkie człony (poza przyimkami) piszemy z dużych liter, np.
Wojny Duszków, Inny Świat, Księga Wiedzy Czarodziejskiej

PONIEWAŻ

Nie mogłem znaleźć w tej księgarni Wojen Duszków (kogo? czego?).
O nie, nie wzięłam ze sobą Innego Świata (kogo? czego?)!
Przeczytałeś już Księgę Wiedzy Czarodziejskiej (kogo? co?)?

Niepoprawne formy:
W Pustyni I W Puszczy (W Pustyni i w Puszczy), Purpurowy cesarz (Purpurowy Cesarz), itd.

- gdy zawiera czasownik lub formę bezokolicznikową czasownika, tylko pierwszy wyraz piszemy z dużej litery, np.
Dlaczego mężczyźni kochają zołzy, Jak rozpętałem drugą wojnę światową, Przewidzieć nieprzewidywalne.

PONIEWAŻ

Widziałaś, ona nigdy nie słyszała o Dlaczego mężczyźni kochają zołzy!
Od wieków nie oglądałam Jak rozpętałem drugą wojnę światową...
Harry nie potrzebował Przewidzieć nieprzewidywalne, ponieważ miał już podręcznik do wróżbiarstwa.

Niepoprawne formy:
Błądząc w Ciemnościach/Błądząc W Ciemnościach (Pierwszy przypadek jest poprawny tylko wtedy, gdy Ciemności to nazwa własna), Martynka Idzie na Bal.

No, tyle ode mnie. :D


Post został pochwalony 1 raz

Ostatnio zmieniony przez Suhak dnia Pią 22:47, 10 Wrz 2010, w całości zmieniany 2 razy
Zobacz profil autora
AngelsDream
Dobry wampir



Dołączył: 17 Sty 2009
Posty: 591
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 108 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Sob 20:07, 02 Paź 2010 Powrót do góry

Ja z krótkim pytaniem, mam nadzieję, że dość konkretnym i ktoś na nie odpowie. :)

"Po tym jak" - jak wygląda sprawa interpunkcji? Na ile zależy od budowy zdania?

"Po tym jak ugotował obiad poszedł pobiegać".
Gdzie tutaj powinny stać przecinki? Zakładając, że mamy na myśli, iż ktoś przygotował posiłek i potem poszedł poćwiczyć?


Post został pochwalony 0 razy
Zobacz profil autora
Dzwoneczek
Moderator



Dołączył: 02 Lip 2009
Posty: 2363
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 231 razy
Ostrzeżeń: 0/3
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie 10:29, 03 Paź 2010 Powrót do góry

Okej, to co powiem, będzie pewnie mało fachowe i chaotyczne, ale:
"Po tym jak" jest właściwie spójnikiem zespolonym i nie rozdziela się go przecinkiem, niemniej faktycznie zależy to od budowy zdania i tego, gdzie pada akcent zdaniowy. W twoim zdaniu będzie tak:
Po tym jak ugotował obiad, poszedł pobiegać. Po prostu rozdzielamy przecinkiem dwa orzeczenia.
Natomiast w przypadku takim, gdy na "po tym" pada akcent zdaniowy, zwłaszcza wtedy, gdy dodatkowo wyrażenie to poprzedza partykuła typu "zaraz" albo "już", dajemy przecinek przed "jak".
Przykłady z korpusu:
W jakich okolicznościach możesz każdą z tych nagród zastosować zaraz po tym, jak zaobserwujesz u tej osoby pożądane zachowanie?
Wkroczył na salę tuż po tym, jak skończył mówić prezydent Kwaśniewski.
W obu tych zdaniach "po tym" pełni funkcję okolicznika i na to wyrażenie pada akcent zdaniowy.
Tak naprawdę są przykłady zarówno z przecinkiem, jak i bez i zależy to od tego, jaki sens zdania chcesz wydobyć, od rozłożenia akcentów, od tego, czy "po tym jak" pełni funkcję spójnika zestawionego czy też "po tym" pełni funkcję okolicznika w zdaniu.
Zajrzyj tutaj:
[link widoczny dla zalogowanych]
Nie ma tam akurat tego wyrażenia, ale są inne tego typu.


Post został pochwalony 2 razy

Ostatnio zmieniony przez Dzwoneczek dnia Nie 10:33, 03 Paź 2010, w całości zmieniany 4 razy
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:      
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiekTen temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi


 Skocz do:   



Zobacz następny temat
Zobacz poprzedni temat
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001/3 phpBB Group :: FI Theme :: Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
 
 
Regulamin